Ομοιοκαταληξία στα Νέα Ελληνικά

Διερεύνηση στη νεοελληνική ποίηση

Η ποίηση, και η μετρική ειδικότερα, αποτελούν συνήθως αντικείμενο έρευνας της φιλολογίας, αλλά συχνά και της γλωσσολογίας, κυρίως της φωνολογίας. Αυτό συμβαίνει γιατί η μετρική αποτελεί πολύ καλή έμμεση πήγη πληροφόρησης για τη φωνολογική γνώση που έχουν οι ομιλητές. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώνεται συστηματικά ότι τα σχήματα που χρησιμοποιούν διάφορες ποιητικές παραδόσεις αντιστοιχούν σε σχήματα που χρησιμοποιούν γενικότερα οι γλώσσες στα φωνολογικά τους συστήματα (Fabb 2010).

Ένα τέτοιο παράλληλο υπάρχει μεταξύ της ομοιοκαταληξίας στη μετρική και του αναδιπλασιασμού στη γλώσσα γενικότερα. Η ομοιοκαταληξία, ή αλλιώς ρίμα – όρος που θα χρησιμοποιείται εναλλακτικά στο εξής – αποτελεί το φαινόμενο κατά το οποίο οι τελευταίες λέξεις δύο ή περισσότερων στίχων, από το τονισμένο φωνήεν και κάτω, ομοηχούν, π.χ. «κρ-ίνα» και «ελαφ-ίνα» (Σπαταλάς 1997). Πρόκειται για φαινόμενο που στη διεθνή βιβλιογραφία έχει λάβει σχετικά μικρότερη προσοχή συγκριτικά με άλλα μετρικά χαρακτηριστικά (πρβλ. Köhnlein & van Oostendorp 2014), στα ελληνικά δε, διατίθενται μόνο φιλολογικές μελέτες, π.χ. Κοκόλης (1993).

Η παρούσα ιστοσελίδα αποτελεί μια πρώτη απόπειρα διεξοδικότερης καταγραφής της ρίμας και των ειδών που αυτή εμφανίζει στα Νέα Ελληνικά κάνοντας χρήση ποσοτικών δεδομένων. Παράλληλα, αποσκοπεί στην ένταξη του φαινομένου στην τυπολογία της ρίμας διαγλωσσικά, μέσω της εξέτασης π.χ. της συχνότητας των παροξύτονων ριμών έναντι των οξύτονων και πιθανού συσχετισμού με την πλούσια κλιτική μορφολογία (Holtman 1996: 32), του πόσο διαδεδομένη είναι τελικά η χρήση της πλούσιας ρίμας ή αν περιορίζεται σε λίγους ποιητές όπως ο Λορέντζος Μαβίλης (Σπαταλάς 1997), αλλά και άλλα ερωτήματα.

Greek Rhyme

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

Η ιστοσελίδα εντάσσεται στο ερευνητικό έργο «Ομοιοκαταληξία στα Νέα Ελληνικά: Ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία και ένταξη στην τυπολογία του φαινομένου διαγλωσσικά» με χρηματοδότηση της Επιτροπής Ερευνών, Α.Π.Θ (Έργο: 93330).


© 2022 Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Α.Π.Θ.
Τομέας Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας